การใช้ทางพิพาท โดย "ถือวิสาสะ" ไม่ทำให้ได้มาซึ่ง "ภาระจำยอม"

คำพิพากษาฎีกาที่ 217/2501
                      คดีนี้ โจทก์ฟ้องว่าโจทก์และบุคคลอื่นได้ใช้ทางเดินเข้าออกระหว่าง ที่ดินของโจทก์และที่ดินของจำเลยออกไปสู่ทางสาธารณะ เพื่อประกอบการ ทำนาและกิจการอื่นมาเกินกว่า 10 ปีแล้ว จำเลยได้ล้อมรั้วปิดทาง ไม่ให้โจทก์ใช้เดินเข้าออกสู่ทางสาธารณะ จึงขอให้ศาลบังคับจำเลยรื้อรั้วเปิดทางเดินนั้นและห้ามไม่ให้จำเลยเกี่ยวข้องต่อไป จำเลยให้การว่า ทางเดินตามฟ้องไม่เคยมี แต่โจทก์เคยขออาศัยเดินเป็นครั้งคราว โดยจำเลยทำประตูรั้วปิดเปิดไว้เพื่อสงวนสิทธิและในฤดูทำนาจำเลยได้ทำนาลงบนทางเดินนั้นทุกปีมา ทางนั้นจึงไม่ใช่ภาระจำยอม
                       ศาลชั้นต้นฟังว่า โจทก์ได้ถือวิสาสะใช้ทางพิพาทเดินผ่านที่ดินของ จำเลยมาราว 40 ปี ไม่ใช่โดยการขออาศัยจากจำเลย ทางพิพาทจึงตกเป็น ภาระจำยอม พิพากษาห้ามไม่ให้จำเลยขัดขวางโจทก์ในการใช้ทางพิพาท
                     จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
                     จำเลยฎีกา ศาลชั้นต้นสั่งรับฎีกาเฉพาะข้อกฎหมาย ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า การได้สิทธิในทางเดินตาม ประมวลกฎหมาย แพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1401 ต้องเป็นการใช้สิทธินำเอากรรมมาสู่ภารยทรัพย์โดยได้ทำมาโดยปรปักษ์ตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1382 การที่โจทก์ได้ถือวิสาสะใช้ทางพิพาทเดินผ่านที่ดินของจำเลยเป็นการแสดงว่ากระทำโดยฉันท์มิตร ไม่เป็นการใช้สิทธิโดยปรปักษ์ แม้โจทก์จะใช้ทางพิพาทเดินผ่านที่ดินของจำเลยมากว่า 10 ปีแล้วทางพิพาทก็ไม่ตกเป็นภาระจำยอม พิพากษากลับคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ให้ยกฟ้อง